Свети Тихон за вегетаријанството

Канонизиран од Руската православна црква, свети Тихон, патријарх Московски и на цела Русија (1865-1925), чии мошти почиваат во големата катедрала на манастирот Донској, еден од неговите говори му посвети на вегетаријанството, нарекувајќи го „глас во корист на постот“. Преиспитувајќи ги одредени принципи на вегетаријанците, во целина, светителот зборува ЗА одбивањето да се јаде сите живи суштества.

Сметаме дека е целисходно во целост да цитираме некои делови од разговорите на свети Тихон…

Под името вегетаријанство се подразбира таква насока во погледите на современото општество, која дозволува јадење само растителни производи, а не месо и риба. Во одбрана на својата доктрина, вегетаријанците наведуваат податоци 1) од анатомијата: личноста припаѓа на категоријата месојадни суштества, а не сештојади и месојади; 2) од органска хемија: растителната храна содржи се што е потребно за исхрана и може да ја одржува силата и здравјето на човекот во иста мера како и мешаната храна, односно животинско-зеленчуката; 3) од физиологија: растителната храна подобро се апсорбира од месото; 4) од медицината: исхраната со месо го возбудува телото и го скратува животот, додека вегетаријанската храна, напротив, го чува и го продолжува; 5) од економија: растителната храна е поевтина од месната; 6) Конечно, дадени се морални размислувања: убивањето на животните е спротивно на моралното чувство на една личност, додека вегетаријанството носи мир и во сопствениот живот на човекот и во неговиот однос со животинскиот свет.

Некои од овие размислувања биле изразени уште во античко време, во паганскиот свет (од Питагора, Платон, Сакија-Муни); во христијанскиот свет тие се почесто се повторуваа, но сепак оние што ги изразуваа беа единки и не сочинуваа општество; само во средината на овој век во Англија, а потоа и во другите земји, се појавија цели општества на вегетаријанци. Оттогаш, вегетаријанското движење расте се повеќе и повеќе; сè почесто има негови следбеници кои ревносно ги шират своите ставови и се обидуваат да ги применат во пракса; така што во Западна Европа има многу вегетаријански ресторани (само во Лондон има до триесет), во кои јадењата се подготвуваат исклучиво од растителна храна; Објавени се книги за вегетаријанска готвење кои содржат распоред на оброци и упатства за подготовка на повеќе од осумстотини јадења. Имаме и следбеници на вегетаријанството во Русија, меѓу кои е и познатиот писател гроф Лав Толстој…

…На вегетаријанството му е ветена широка иднина, бидејќи, велат тие, човештвото сака-несака на крајот ќе дојде до начин да јаде вегетаријанци. И сега во некои земји од Европа се забележува феноменот на намалување на добитокот, а во Азија тој феномен речиси веќе е забележан, особено во најнаселените земји – во Кина и Јапонија, така што во иднина, иако не во близина нема да има воопшто добиток, а следствено и храна за месо. Ако е тоа така, тогаш вегетаријанството ја има заслугата што неговите следбеници развиваат начини на исхрана и живеење на кои луѓето порано или подоцна ќе мора да им се придружат. Но, покрај оваа проблематична заслуга, вегетаријанството има несомнена заслуга што претставува итен апел за апстиненција на нашата сладострасна и разгалена возраст…

… Вегетаријанците мислат дека ако луѓето не јадат храна со месо, тогаш одамна ќе беше воспоставен целосен просперитет на земјата. Дури и Платон, во својот дијалог „За републиката“, го најде коренот на неправдата, изворот на војните и другите зла, во тоа што луѓето не сакаат да се задоволат со едноставен начин на живот и груба растителна храна, туку да јадат. месо. И уште еден поддржувач на вегетаријанството, веќе од христијаните, анабаптистот Трион (починал во 1703 година), има зборови на оваа тема, кои авторот на „Етика на храната“ ги цитира во својата книга со посебно „задоволство“.

„Ако луѓето“, вели Трајон, „престанат со кавгите, се откажат од угнетувањето и она што ги промовира и располага со тоа - од убивање животни и јадење на нивната крв и месо - тогаш за кратко време тие ќе ослабнат, или можеби ќе бидат, и меѓусебните убиства меѓу нив, ѓаволските препукувања и суровости целосно ќе престанат да постојат... Тогаш ќе престане секое непријателство, ќе се слушнат жалосните офкања или на луѓето или на стоката. Тогаш нема да има потоци крв од заклани животни, нема да има смрдеа на пазари за месо, нема крвави касапи, нема громови од топови, нема да палат градови. Ќе исчезнат смрдливите затвори, ќе се срушат железните порти, зад кои луѓето паѓаат далеку од своите жени, деца, свеж слободен воздух; плачот на оние што бараат храна или облека ќе се замолчи. Нема да има огорченост, генијални изуми за да се уништи во еден ден она што е создадено од трудот на илјадници луѓе, нема да има страшни пцости, без груби говори. Нема да има непотребно мачење на животните со прекумерна работа, нема да има корупција на моми. Нема да има издавање на земјиште и фарми по цени што ќе го принудат закупецот да се исцрпи себеси и неговите слуги и стоката речиси до смрт, а сепак да остане должен. Нема да има угнетување на пониските од повисоките, нема да има потреба од отсуство на ексцеси и ненаситност; офкањата на ранетите ќе молчат; нема да има потреба лекарите да им сечат куршуми од нивните тела, да им одземаат згмечени или скршени раце и нозе. Плачот и стенкањето на оние кои страдаат од гихт или други сериозни болести (како лепра или консумирање), освен за болестите на староста, ќе се смират. А децата ќе престанат да бидат жртви на безброј страдања и ќе бидат здрави како јагниња, телиња или младенчиња на кое било друго животно што не знае за болести. Ова е заводливата слика што ја сликаат вегетаријанците и колку е лесно да се постигне сето ова: ако не јадете месо, на земјата ќе се воспостави вистински рај, спокоен и безгрижен живот.

… Меѓутоа, дозволено е да се сомневаме во изводливоста на сите светли соништа на вегетаријанците. Точно е дека воздржувањето воопшто, а особено од употребата на месна храна, ги зауздува нашите страсти и телесните похоти, му дава голема леснотија на нашиот дух и му помага да се ослободи од телесното владеење и да го потчини на неговата доминација и контрола. Меѓутоа, би било погрешно оваа телесна апстиненција да се смета за основа на моралот, да се извлечат сите високи морални квалитети од неа и да се размислува со вегетаријанците дека „растителна храна сама по себе создава многу доблести“…

Телесниот пост служи само како средство и помош за стекнување доблести – чистота и целомудрие, и нужно мора да се комбинира со духовниот пост – со воздржување од страсти и пороци, со отстранување од лоши мисли и лоши дела. И без ова, само по себе, не е доволно за спасение.

Оставете Одговор